De Russische invasie van Oekraïne heeft zijn sporen nagelaten: niet alleen macro-economisch, maar de oorlog die niet zo genoemd mocht worden heeft ook enorme gevolgen voor de lokale techindustrie. Westerse bedrijven trokken massaal weg.
Satellietbeelden toonden al in 2021 een grote hoeveelheid gepantserde voertuigen, raketten en ander zwaar materieel aan de grens van Oekraïne. Wat eerst nog werd uitgelegd als dreiging, werd februari 2021 gruwelijke werkelijkheid. Niet in de laatste plaats voor Poetin zelf, die dacht dat hij in een paar dagen tijd het complete land kon ‘demilitariseren en denazificeren’.
De Russische leider had ook moeite om de kritiek op de oorlog in toom te houden. Facebook en Twitter werden vrijwel meteen geblokkeerd. Toezichthouder Roskomnadzor wees op de blokkade van de accounts van Russische staatsmedia die Facebook-moederbedrijf Meta had ingevoerd.
Daarmee zou Facebook de Russische wet op de vrije stroom van informatie geschonden hebben, een opmerkelijk standpunt aangezien Rusland alle eigen media heeft gemuilkorfd met repressieve maatregelen. Iedereen die volgens de definitie van de wet ‘liegt en verklaringen aflegt die de strijdkrachten in diskrediet brengen’ wordt vervolgd. The Moscow Times en TV Dosjt vluchtten naar Amsterdam.
Als gevolg van de westerse sancties trok nagenoeg elk groot techbedrijf zich terug uit Rusland. Samsung staakte vrijwel meteen de leveringen van producten. Naast consumentenelektronica ook de onmisbare chiptechnologie. Het tekort aan die chips begon zich eerder dit jaar al te wreken toen Rusland oude wasmachines sloopte om er chips uit te halen.
Ook Apple stopte per direct met de verkoop van zijn producten in Rusland. Ook worden Apple Pay en andere diensten beperkt in Rusland. Via de grijze import komen overigens nog wel veel iPhones het land binnen.
Microsoft kondigde eveneens een reeks van sancties tegen Rusland aan. Apps voor staatgesponsorde media zoals Russia Today (RT) en Sputnik worden uit de Microsoft Store geweerd. Het bedrijf zal niet langer Xbox-consoles en licenties voor Windows, Microsoft 365 of Azure verkopen aan nieuwe klanten.
Alleen SAP lukte het niet om Rusland meteen te verlaten, omdat de Duitse softwaregroep geen koper voor de Russische eenheid heeft gevonden. Hoewel SAP zijn datacenters en cloudactiviteiten in het land heeft gesloten, is het bedrijf nog gehouden aan onderhoudsverplichtingen.
Ook Booking.com staakte alle activiteiten in Rusland. Het bedrijf zei zeer bezorgd te zijn over de ‘vernietigende oorlog in Oekraïne’.
Ook de Russische techsector lijdt onder de oorlog. Techbedrijf Yandex, een tegenhanger van Google, denkt erover veel van zijn bedrijfsonderdelen buiten Rusland onder te gaan brengen.
De sancties van het Westen tegen Rusland maken het voor Yandex onmogelijk om producten te ontwikkelen of te verbeteren, meldde The New York Times. Daarom is het moederbedrijf van Yandex, dat in Nederland geregistreerd staat, volgens de zakenkrant van plan om het bedrijf op te splitsen.
Techbedrijven sprongen intussen bij om getroffenen door de oorlog in Oekraïne te steunen. Bekende Nederlandse ondernemers Ali Niknam (bunq), Joris Beckers (Picnic), en Robert Vis (MessageBird) richtten een stichting op om onderdak te bieden aan vluchtelingen die als gevolg van de oorlog in Oekraïne het land uit proberen te vluchten: People for People.
Airbnb gaf 100.000 vluchtelingen voor korte duur onderdak waar mogelijk. Het bedrijf betaalde de kosten zelf en opende een fonds voor donateurs om mee te betalen.
Hoewel de terugtrekking van techreuzen uit Rusland financieel geen grote impact heeft gehad, daarvoor was de omzet beperkt, heeft de oorlog hen toch geraakt door de stijgende energieprijzen. Alles werd heel veel duurder.
In het najaar bleek pas welke gevolgen de economische crisis heeft voor de techsector. Bij Snap, Meta, Twitter en Alphabet vielen de afgelopen kwartaalcijfers dan ook fors tegen.
Bij Amazon staan 10.000 banen op de tocht en Facebook-moederbedrijf Meta zette een streep door 11.000 banen. Chipmaker Intel, Adobe, taxi-app Lyft en betaalplatform Stripe, ze kondigden stuk voor stuk ontslagrondes aan. Evenals de gouden appel van Ahold, bol.com.
Of het herstel snel zal inzetten hangt af van het verloop van de oorlog. Experts houden er rekening mee dat de oorlog in de loop van 2023 grotendeels zal zijn gewonnen door Oekraïne, maar een volgend jubeljaar voor de techindustrie lijkt ver weg.
Emerce blikt de komende weken terug op 2022