Het was een behoorlijk zwaar jaar voor crypto en de klap zal nog lang voelbaar zijn. De cryptowinter werd voor velen een complete nachtmerrie. De belangrijkste lessen die we geleerd hebben: crypto is niet immuun voor macro-economische ontwikkelingen en hebzucht lijkt de markt nog altijd volledig te beheersen.
Toen Rusland eind februari een aanvalsoorlog begon, moet de cryptomarkt daar nog niet meteen van wakker hebben geleden. Terwijl de roebel hard in waarde zakte, ging de koers van Bitcoin en andere cryptomunten juist fors omhoog. Russen leken de virtuele munten te zien als en alternatief voor hun bloedende roebel. Bitcoin was in een week 14 procent meer waard geworden, bleek uit cijfers van de website Coinmarketcap.
Maar tegelijk ging de wereldeconomie onderuit: de energieprijzen schoten omhoog naarmate Poetin de gaskraan dichtdraaide, de inflatie steeg, net als de rente, en ineens was beleggen in risicovolle crypto’s niet meer aantrekkelijk.
De huidige cryptocrisis is anders dan die van 2018, toen institutionele beleggers de markt nog grotendeels links lieten liggen. Crypto loopt meer dan eens in de pas van de financiële markten.
Maar wat deze crisis ook laat zien is dat de markt nog erg onvolwassen is. Het ging pas echt mis toen als gevolg van de onrust op de financiële markten het ene na het andere cryptobedrijf onderuit ging.
De ellende begon met TerraUSD, een munt die als een soort tussenstop in de markt fungeerde bij transacties tussen verschillende cryptovaluta. TerraUSD was bedoeld als een stablecoin: een cryptomunt die zo is ontwikkeld dat hij een vaste waarde heeft door de koppeling aan een tweede munt. Het model bleek te mooi om waar te zijn: je begint met niks, maakt twee munten en gaat een van de twee stabiel houden door een algoritme te laten handelen in die andere munt. Dat moest eens in de soep lopen.
Na het falen van TerraUSD rolden de dominestenen om. In juli ging de Amerikaanse cryptobank Celsius failliet. Die beloofde een enorm rendement op ingelegde cryptomunten, maar toen de waarde van crypto’s verdampte, kon dat rendement niet meer worden uitbetaald. De vergelijkbare cryptogeldschieter Voyager Digital ging ook kopje onder, al zijn de activa in handen gekomen bij Binance. Tot overmaat van ramp implodeerde ook nog ’s werelds grootste cryptobeurs FTX. Een bedrijf dat aan de buitenkant professioneel oogde, bleek in werkelijkheid een paar studentjes op de Bahama’s die geld van klanten gebruikten om tekorten bij andere bedrijfsonderdelen te dekken.
In Nederland gooide het Amsterdamse cryptovastgoedbedrijf Fundum Capital, anderhalf jaar geleden opgericht met de ambitie om ‘internationaal marktleider’ te worden, de handdoek in de ring. Online schetste het bedrijf mooie vergezichten. Zo voorspelde Fundum Capital dat de ‘traditionele financiële sector uiteindelijk vervangen zal worden door cryptocurrency’.
Zelfs het Nederlandse Bitvavo ontkwam niet aan de problemen: het krijgt nog 280 miljoen euro van Genesis Trading, een dochterbedrijf van DCG dat door de val van cryptobeurs FTX in de problemen is geraakt.
2022 markeerde ook het einde van een hype: de markt voor non-fungible tokens (NFT) kreeg extra klappen. De kende entrepreneur Gary Vaynerchuck alias Gary Vee vatte het huidige sentiment van fear, uncertainty en doubt (FUD) treffend samen: ‘Iedereen is veel te egoïstisch, veel te gehaast en ontbeert bedachtzaamheid. Dit is een marathon, maar iedereen ziet het als een microsprint en een goudkoorts’.
Het Midden-Amerikaanse land El Salvador had in september 2021 de primeur: de Bitcoin werd een wettig betaalmiddel. Het initiatief moest buitenlandse investeringen en meer toerisme naar het land brengen.
In 2022 werd de balans opgemaakt. De Salvadoranen – het land telt 6.5 miljoen inwoners – hebben er niks mee. Uit een onderzoek in september blijkt dat minder dan een kwart van de ondervraagden er iets mee had betaald.
President Nayib Bukele blijft optimistich en heeft aangekondigd dat hij iedere dag een bitcoin wil kopen.
Misschien zorgt de malaise ervoor dat de markt eindelijk eens goed gereguleerd gaat worden. Daar vraagt de markt die eerder wars was van overheidsbemoeienis nu ook zelf om. Er is in ieder geval een akkoord bereikt over het voorstel voor een verordening inzake markten in cryptoactiva (MiCA), met betrekking tot emittenten van cryptoactiva, stablecoins en de handelsplatforms en portemonnees waar cryptoactiva worden aangehouden.
Er waren meer hoopvolle ontwikkelingen: 15 september 2022 zal de geschiedenis ingaan als een belangrijk keerpunt voor de cryptomarkt. Op die dag kreeg Ethereum, de belangrijkste blockchain naast die van Bitcoin, als het ware een nieuwe gedaante. Het systeem werkt nu niet langer op basis van proof-of-work-, maar met de veel zuiniger proof-of-stakemethode.
Voor het goedkeuren van transacties hoeven geen ingewikkelde rekensommen meer te worden opgelost. Het delven van munten behoort eveneens tot het verleden. Delvers zijn vervangen door zogenoemde validators, mensen die ten minste 32 Ether ‘inzetten’ door ze naar een adres op het Ethereum-netwerk te sturen waar ze niet kunnen worden gekocht of verkocht.
Het belangrijkste voordeel: laag energieverbruik en hogere transactiesnelheden. Menigeen waarschuwt echter dat het een kleine groep van bedrijven is die bij Ethereum de dienst uitmaken. Validators betalen 32 Ethereum-tokens om actief te worden in het nieuwe proof-of-stakenetwerk, omgerekend een bedrag van 45.000 dollar.
Hoewel uiteenlopende cryptonieuwssites, volgeschreven door journalisten die zelf cryptoportefeuilles aanhouden, graag van de daken schreeuwen dat er na regen ook weer zonneschijn komt, valt niet te verwachten dat de markt zich volgend jaar snel zal herstellen. Jammer, want de onderliggende oplossingen en modellen verdienen het om nader uitgewerkt te worden.
De komende weken blikt Emerce terug op 2022