Negentien grote techbedrijven dienen zich vanaf vandaag te houden aan de Europese Digital Services Act (DSA). Ze moeten illegale inhoud en desinformatie gericht aanpakken, hun aanbevelingssystemen aanpassen en transparant zijn over online reclame via hun diensten. Regelovertreders kunnen hoge boetes krijgen.
Negentien grote platforms, zoals Facebook of TikTok, krijgen te maken met strenge regels, waaronder het beschermen van kinderen en een verbod op verkiezingsinmenging. Zij moeten jaarlijkse beoordelingen van de risico’s van schadelijke onlinepraktijken op hun diensten uitvoeren. Bijvoorbeeld als het gaat om illegale goederen of content en het verspreiden van desinformatie. Ook krijgen ze controles op hun gebruikte algoritmes.
De Digital Services Act van de EU werd op 16 november 2022 als wet aangenomen. Maar bedrijven kregen de tijd om ervoor te zorgen dat hun systemen voldeden aan de regels.
Nederland heeft gepleit voor diverse onderdelen die in de DSA terecht zijn gekomen. Zo moeten online marktplaatsen meer informatie inwinnen over de bedrijven (handelaren) die producten of diensten verkopen via hun platform. Dit moet helpen om malafide handelaren te ontmoedigen en te identificeren, neemt oneerlijke concurrentie weg en maakt het makkelijker om als consument je recht te halen.
Gerichte reclame op basis van profilering van kinderen is niet langer toegestaan. Via de DSA wordt het online platforms verboden om nog langer advertenties te personaliseren op grond van bijvoorbeeld geloofsovertuiging of seksuele geaardheid. Ook moeten platforms aan toezichthouders uitleggen hoe hun algoritmen werken.
Op 25 april wees de Europese Commissie negentien bedrijven aan met elk meer dan 45 miljoen EU-gebruikers die aan de strengste regels worden onderworpen. Het zijn in alfabetische volgorde Alibaba, AliExpress, Amazon Store, de Apple App Store, Booking.com, Facebook, Google Play, Google Maps, Google Shopping, Instagram, LinkedIn, Pinterest, Snapchat, TikTok, X (voorheen Twitter), Wikipedia, YouTube en Zalando. Ook zoekmachines Google en Bing vallen onder de regels. AliExpress, Booking.com en Snapchat opereren (juridisch) vanuit Nederland in Europa.
Kleinere techdiensten hoeven pas volgend jaar te voldoen aan de regels. Op 17 februari 2024 moeten alle diensten en platforms volledig aan de in de gehele EU geldende DSA voldoen.
Overtredingen kunnen leiden tot een boete van 6 procent van de omzet en mogelijk opschorting van de dienst. Zowel TikTok als Meta zeggen dat meer dan 1.000 mensen hebben gewerkt aan het naleven van de wet. De bedrijven betalen zelf via een heffing voor dit toezicht. De lidstaten zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de overige online diensten.
Zalando en Amazon hebben juridische stappen ondernomen om hun aanwijzing als zeer groot online platform aan te vechten. Amazon beweert dat ze niet de grootste retailer zijn in een van de EU-landen waar ze actief zijn. Toch heeft Amazon stappen ondernomen om aan de wet te voldoen en een nieuw kanaal gecreëerd voor het melden van vermoedelijke illegale producten en inhoud.